Ιερός Ναός Παναγίας Καρδιώτισσας (Φουρφουράς)
Ιερός Ναός Παναγίας Καρδιώτισσας (Φουρφουράς)
Στα ΝΑ του οικισμού Φουρφουράς, στη θέση Λειβάδα, σώζονται τα ερείπια μίας μικρής μονής, γύρω από τον μονόχωρο, καμαροσκέπαστο ναό* της Παναγίας που στις αρχές του 19ου αι. επεκτάθηκε προς τα δυτικά. Στο ανατολικό τμήμα του, διασώζονται τοιχογραφίες που χρονολογούνται γύρω στα 1400. Το εικονογραφικό πρόγραμμα δεν παρουσιάζει ιδιαιτερότητες. Στο ιερό βήμα απεικονίζονται παραστάσεις του δογματικού και του λειτουργικού κύκλου, με την Θεοτόκο στον τύπο της Βλαχερνίτισσας στο τεταρτοσφαίριο της αψίδας και τους συλλειτουργούντες ιεράρχες στην κόγχη, ενώ ο ανατολικός τοίχος καλύπτεται από τη Φιλοξενία του Αβραάμ, τον Ευαγγελισμό και διακόνους. Και στους πλάγιους τοίχους σώζονται αποσπασματικά ιεράρχες με πολυσταύρια φελόνια και κλειστά διάλιθα ευαγγέλια. Στον υπόλοιπο ναό, από το Δωδεκάορτο σώζονται καλύτερα η Βάπτιση, ο Μυστικός Δείπνος, η Σταύρωση, ο Επιτάφιος Θρήνος και η Ανάληψη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης σκηνές από την ευρύτερη σύνθεση της Δευτέρας Παρουσίας: οι προσωποποιήσεις της γης και της θάλασσας που αποδίδουν τους νεκρούς στον βόρειο τοίχο και η απεικόνιση της παραβολής των Δέκα Παρθένων στον νότιο. Από τους αγίους που κοσμούν το κατώτερο τμήμα των τοίχων ξεχωρίζει η μορφή του έφιππου Αϊ-Γιώργη, ενδεικτική της υψηλής ζωγραφικής ποιότητας στον διάκοσμο του ναού. Η κτητορική επιγραφή που αποκαλύφθηκε στο ιερό, όπως και το μεταγενέστερο χάραγμα στον κυρίως ναό, επιβεβαιώνουν την αφιέρωσή του στην Παναγία από τον Νικόλαο Αρκολέο και μέλη της οικογένειάς του. Οι γραπτές πηγές επίσης τεκμηριώνουν στην περιοχή του Αμαρίου την παρουσία κλάδου της γνωστής οικογένειας που συνδέεται με την παράδοση για τα Δώδεκα Αρχοντόπουλα, ενώ νοταριακά έγγραφα του 17ου αι. επιβεβαιώνουν την ύπαρξη μονής στη συγκεκριμένη θέση
[Πηγή: Μιχάλης Γ. Ανδριανάκης – Κωνσταντίνος Δ. Γιαπιτσόγλου (2012). Χριστιανικά Μνημεία της Κρήτης. Ηράκλειο, σ. 314-315].
Σε αυτή την υπέροχη, καταπράσινη τοποθεσία από κυπαρίσσια με θέα προς την κοιλάδα του Αμαρίου επιλέγουν οι κάτοικοι του Φουρφουρά να γιορτάζουν κάθε χρόνο την Πρωτομαγιά.
_____
*καμαροσκέπαστος ναός: τύπος ναού που στεγάζεται με ημικυλινδρική καμάρα.